Kamfor

Kamforovac, drvo kamfora





Kamfor se upotrebljava u obliku rastvora i mazila za utrljavanje kod reumatskih bolova, mialgija ili bolova u mišićima, neuralgija ili bolova usljed oštećenja živaca. Glavna djelovanja kamfora su iritantno i antiseptično, dakle sprječava i zaustavlja razvoj mikrororganizama

AUTOR: Bojana Rodaljević

Cinnamomum camphorae, drvo kamfora ili kamforovac je iz familije Lauraceae (lovora). Zimzeleno je drvo visine od 15 do 45 m. Krošnja mu je snažna i razgranata, a kora smeđa i ispucala. Listovi su kožasti i glatki, sa donje stranje svjetliji. Imaju karakterističan miris na kamfor kada se protrljaju. U proljeće izbijaji sitni cvjetovi bijele boje iz kojih kasnije nastaju bobičasti plodovi koji podsjećaju na borovnice.

Kamfor raste u Kini, Japanu, Tajvanu, Vijetnamu, a prenesen je i u Ameriku i Evropu. U Australiji je zasađivan po parkovima i baštama kao ukrasno drvo. Međutim, u Kvinslendu i Južnom Velsu drvo je proglašeno kao veoma štetno jer njegovo jako korijenje može da poremeti kanalizacione i vodovodne sisteme i da degradira riječnu obalu.

Listovi kamfora mogu biti štetni kada upadnu u vodu jer sadrže veliku količinu ugljenika što uništava kvalitet slatkih voda i riblje stanište. Drvo kamfora utiče loše na drugu vegetaciju u okolini, jer sprečava normalan razvoj drugih biljaka koje su mu potencijalna konkurencija u prirodi. Njegovo sjeme može biti veoma privlačno pticama, ali netaknuto prolazi kroz njihov digestivni sistem što ovom drvetu omogućava nesmetano širenje. Nastanjuje i kišne šume, gdje može nepovoljno uticati na razvoj eukaliptusovog drveta koje je izvor hrane koalama koje su danas zaštićene životinje.

U SAD je donešen 1875, a danas je naturalizovan i veoma raširen u Alabami, Kaliforniji, Luizijani, Misisipiju i na Floridi. Na Floridi je proglašen za biljku I kategorije po invazivnosti.

Drvo raste na dobro osunčanim mjestima ili u djelimičnom hladu. Pogoduje mu pjeskovito tlo, ali podnosi I ilovaču, kisela do blago alkalna zemljišta. Pogoduje mu suša, a vlagu ne podnosi, kao ni pretjerano vlažno zemljište.

Na našem podneblju uspijeva u Dalmaciji, na primorju. Podnosi temperature do -12°. Mlade biljke mogu stradati već na temeraturi 0°. Veoma je otporan na vjetar, pa se može gajiti na vjetrobranskim pojasevima.

Kamfor sadrži isparljiva hemijska jedinjenja u svim djelovima biljke, a listovi i kora se koriste za spravljanje etarskih ulja. Drvo ima šest različitih hemijskih varijanti, hemotipova, a to su: kamfor, linalol, cineol, nerolidol, safrol ili borneol. Ove hemijske varijante, odnosno hemotipovi zavise od zemlje porijekla drveta. Drvo porijeklom iz Tajvana i Japana sadrži velike količine linalola, dok ono sa Madagaskara sadrži velike količine cineola.

Kamfor (C10H16O) se nalazi u etarskom ulju koje se dobija iz drveta kamfora procesom destilacije kore korijenja i listova drveta. U etarskom ulju ima oko 30-50% kamfora. Nakon destilacije, etarsko ulje se hladi te se kamfor izdvaja kao talog koji se odvaja od tečnosti centrifugiranjem, a preostala količina kamfora koja je ostala u tečnom djelu se izdvaja takozvanom frakcionom destilacijom. Tako se dobijaju bezbojni ili bijeli kristali, gorkog, hladeceg ukusa i specifičnog jakog mirisa. Rastvara se u masnim uljima , etarskim uljima i etanolu (alkoholu).

U Japanu se dobija posebnim procesom kuhanja isjeckanih djelova kore i listova u velikom kazanu 48 sati. Posebnom metodom se izdvaja kamfor koji bude u prahu i sivkaste je boje. U prodaji se nalazi u obliku bjeličastih, blago crvenkastih kolača koji su poznati kao japanski kamfor. Kinezi prave drugačiju vrstu kamfora prljavo sive boje koji je poznat kao nečisti ili sirovi kamfor.

Kamfor se upotrebljava u obliku rastvora i mazila za utrljavanje kod reumatskih bolova, mialgija ili bolova u mišićima, neuralgija ili bolova usljed oštećenja živaca. Glavna djelovanja kamfora su iritantno i antiseptično, dakle sprječava i zaustavlja razvoj mikrororganizama. Ranije se koristio kao stimulans disanja u obliku injekcija ili inhalacija.

U velikim dozama je narkotik i iritant, a u manjim ima sedativno (umirujuće), dijaforetičko (podstiče znojenje) i antihelmitičko (protiv crva) dejstvo.

U kuhinji se koristi kao začin i to je jestivi kamfor, koji se razlikuje od onoga koji se upotrebljava u medicinske svrhe.

Kamfor odbija insekte, komarce i moljce, pa se alkoholni rastvor može koristiti i protiv ovih insekata.

Također kamfor ulazi u sastav poznatog proizvoda “Švedska grančica”, koji ima širok spektar djelovanja i veliku ljekovitu moć.

Pripravci koje možemo sami napraviti:

Kamforovo ulje

Ovo ulje je veoma dobro protiv upale mišića i reumatizma. Koristi se kao ulje za masažu, ubrzava cirkulaciju i smiruje upale. Uzme se 20g usitnjenih kristala kamfora i doda se u 80g ekstradjevičanskog maslinovog ulja. Procijedi se kroz filter papir ili neku gušću gazu i ulje je spremno za upotrebu. Pokazalo se efikasnim i protiv peruti, a koristi se tako što se utrlja u kožu glave i ostavi pola sata. Nakon toga se ispere.

Oblog

Oblog je dobar kod upala, bronhitisa, uganuća i reumatizma. Jedno bjelance od jajeta se pomiješa sa malo brašna da se dobije tjesto I u to se ukapa 8g kamforovog ulja.

Tigrova mast

Tigrova mast je jedan od najpoznatijih melema sa kamforom. Potrebno je 60ml ekstradjevičanskog maslinovog ulja, 15g usitnjenog kamfora, 15g žutog pčelinjeg voska, 10 kapi etarskog ulja nane (Mentha piperita), 5 kapi etarskog ulja eukaliptusa (Eucalyptus globulus), 5 kapi etarskog ulja karanfilića (Caryophyllus aromaticus). Vosak se istopi i u njega se dodaju svi sastojci. Kad se dobro promješa, ostavi se da se ohladi. Primjenjuje se kao i etarsko ulje na bolna mjesta.
Kamfor u obliku kristala može se kupiti u apotekama.

Napomena

Kamfor može izazvati jaku iritaciju praćenu bolovima kod djece, starijih osoba ili preosetljivih osoba svih životnih doba. Udisanje i preveliko izlaganje parama kamfora izazivaju mučninu i povraćanje.

Može se koristiti samo uz savet ljekara jer može izazvati bol u stomaku, povraćanje i slabost.
http://www.frontslobode.ba/vijesti/prir ... vo-kamfora